تجربه ی کاربر یا User Experience (UX) چیست و چرا اهمیت دارد؟

مدیر فنی یکشنبه 1399/08/18


واژه ی تجربه ی کاربر یا به طور مخفف UX یک واژه ی معمولا مبهم است زیرا اساسا تعریف واژه بیشترشامل تجربه ای ذهنی است. احتمالا شما یک ایده کلی درباره ی واژه ی تجربه ی UX و مفهوم آن دارید، اما معنی دقیق آن فاکتورهای زیادی را شامل می شود که به سختی می توان آن را کامل و جامع تعریف کرد. تجربه ی UX می تواند به معنای احساسی کلی باشد که شما از استفاده از یک محصول به دست می آورید یا می تواند به معنای روند طراحی از ایده پردازی تا جلب رضایت مشتری باشد، یا به طراحی رابط کاربر (UI) مربوط شود. همه اینها درست است، تعریف تجربه ی UX فقط به زمینه ی آن بستگی دارد. در واقع تجربه UX به احساسی که از استفاده یک محصول می آید، می گویند. احساس شما در نتیجه استفاده از این محصول چیست؟ آیا یک تجربه لذت بخش بود یا باعث عصبی شدن شما شد؟  


تجربه ی UXچیست؟


اصطلاح تجربه ی UX دردهه 90 توسط Don Norman ایجاد شد. نورمن قبل از روی آوردن به روانشناسی و علوم شناختی به عنوان مهندس شروع به کار کرد. مدتی بعد او فهمید که حوزه دوم کاری او چقدربر اولی تأثیرگذار است. ممکن است طراحان و مهندسان محصولات زیبا و خلاقانه ای بسازند، اما اگر استفاده از آن دشوار باشد، مردم از آن استقبال نمی کنند. نورمن تجربه ی UX رابه عنوان عبارتی برای توصیف تجربه شخص در ارتباط با یک سیستم ایجاد کرد، نه فقط رابط کاربری و عملکرد بلکه احساسی است که شما از دیدن همه قطعات پازل کنار هم دارید. نورمن فقط به تولید فناوری های جدیدی که نیاز به کتابچه راهنما دارند نمی پردازد، بلکه بر اهمیت راحتی استفاده از وسایل روزمره که غالباً با آنها سر و کار داریم، تأکید می کند. چند بار پیش آمده که برای کار کردن با یک سر دوش یا دستگیره در جدید و مدرن تلاش کردید و ناامید شدید؟ این موارد ساده و روزمره نباید برای ما دردسر ایجاد کنند، در واقع اگر سازندگان این محصولات از تجربه ی UX درطراحی های خود استفاده می کردند شما هرگز متوجه نمی شدید یک دستگیره ی در چقدر میتواند دردسر ساز باشد.


طراحی UI


اهمیت تجربه ی UX


تجربه ی UX یک مفهوم گسترده است که کل چرخه ی عمر یک محصول را در بر می گیرد در واقع دور اندیشی فروشنده با فروش کالا تمام نمی شود بلکه در طول زندگی محصول با مصرف کننده ادامه دارد. در نظر گرفتن تجربه ی UX یک عنصر انسانی است که تأثیر عاطفی و روانی بر ما دارد و ما را تشویق می کند که از یک برند خاص خرید کنیم. به طور خلاصه عناصرتجربه ی UX عبارتند از:  




  1. طراحی بصری


منظور از عناصر بصری یک محصول از تایپوگرافی بروشور گرفته تا رنگ های استفاده شده در بسته بندی است. این موارد باید از نظر UI و تجربه ی UX بررسی و طراحی شوند.  




  1. ساختار اطلاعات


همانطور که معماران چهارچوب یک ساختمان را ترسیم می کنند، معماران فناوری اطلاعات هم دقیقا این کار را برای طراحی یک نرم افزار یا سایت انجام می دهند. معماری اطلاعات ساختار پایه ای است شما برای طراحی و ارئه ی محصول خود به آن نیاز دارید.  




  1. طراحی UI


همه عناصر تجربه ی UX به هم پیوسته اند اما طراحی تعامل سه گانه ویژه ای رابا طراحی بصری و معماری اطلاعات تشکیل می دهند. آنها با هم پایه ای برای یک رابط کاربری(UI) با کیفیت می سازند. طراحی UI به طور خاص شناسایی مسیر ایده آل کاربر و چگونگی راهنمایی وی ازطریق آن است.  




  1. قابلیت استفاده


آیا استفاده از برنامه یا محصول شما آسان است؟ آیا می توانید با سهولت وب سایت را مرور کنید؟ قابلیت استفاده می تواند خارج از تجربه ی UX و به طور تئوری خوب باشد اما در عمل نه و این یعنی شکست محصول شما. اگر نیاز باشد کاربر برای استفاده هر چند دقیقه یک بار به دفترچه ی راهنما رجوع کند یعنی محصول شما امتیاز تجربه ی UX را از دست داده است.


ux




  1. شناسایی نیاز کاربر


قبل از ساخت یک محصول باید بدانید که برای چه کسی آن را طراحی می کنید. اگر تحقیق در این زمینه انجام ندهید ممکن است در نهایت یک محصول زیبا داشته باشید که هیچ کس آن را نمی خواهد، چرا که هیچ نیازی را برآورده نمی کند.  




  1. استراتژی محتوا


شما به محتوا نیازدارید اما چه محتوایی؟ انتشار محتوای نامناسب، ناقص، تکراری و یا پیچیده برای تجربه ی UX محصول مضر است. استراتژیست های محتوا تصمیم می گیرند که چه زمانی،چگونه و از همه مهمتر چه محتوایی منتشر یا حذف شود.  


شکست تجربه ی UX


ممکن است طراحی یک محصول روی کاغذ دقیق باشد وحتی محصول تولید شده دقیقا همان چیزی باشد که مهندسین و طراحان انتظار داشتند امادر نهایت از نظر تجربه ی UX چندان موفق نباشد. در اینجا دان نورمن بحث طراحی انسان محور (HCD) را مطرح می� کند.  


طراحی انسان محور و تجربه ی UX


طراحی انسان محور مهندسین را مجاب می کند که با کار کردن با نیازها، توانایی ها و رفتارهای انسانی طراحی را آغاز کنند. در واقع تجربه ی UX را قبل از ساخت و طراحی مورد بررسی قرار می دهند و سپس اقدام به تولید می کنند.  


تجربه ی UX و طراحی موفق


ممکن است شما یک محصول فوق العاده داشته باشید اما تا زمانی که نظر تجربه ی UX کاربران را جلب نکنید، موفقیتی در انتظار شما نخواهد بود. در پایان باید گفت تجربه ی UX مثبت یک فرآیند ذهنی است و هرگز به عنوان یک سناریو متناسب با همه وجود نخواهد داشت. بهترین کاری که ما می توانیم انجام دهیم این است که اطمینان حاصل کنیم که برای جنبه های مختلف تجربه ی UX تلاش می کنیم و اساس طراحی را بر اساس نیاز و حس کاربر می گذاریم، نه اینکه ما فکر کنیم که کاربر باید چگونه رفتار کند یا بپسندد.